Việc đa dạng hóa âm nhạc Việt gần đây là không còn gì để tranh luận. Với sự xuất hiện của những nhân tài trẻ, màu sắc Vpop đã được phong phú hơn. Tuy nhiên, âm nhạc tại Việt Nam vẫn còn hạn chế, đặc biệt là về đa dạng các dòng nhạc mang tính học thuật.
Hầu hết các ca sĩ Việt đều chọn theo đuổi sở thích của khán giả với các bản ballad nhẹ nhàng và những cảm xúc thường thức. Đây có thể được coi như là một “công thức” âm nhạc Việt với rất nhiều tên tuổi như Erik, Đức Phúc, Tăng Phúc,…
Tại lễ trao giải “Grammy Việt Nam” – Cống Hiến 2023, những sản phẩm đại diện cho xu hướng của những nghệ sĩ trẻ như Bên Trên Tầng Lầu (Tăng Duy Tân), Gieo Quẻ (Hoàng Thùy Linh),… đã chiếm ưu thế trong các hạng mục.
Các cái tên đã chiến thắng ở hạng mục Album của năm tại giải thưởng này như Những Ô Màu Khối Lập Phương, Độc Đạo của Tùng Dương, Chat Với Mozart của Mỹ Linh hay Đối Thoại 06 của Hà Trần cho thấy sự uy tín và chất lượng của giải thưởng này.
Tuy nhiên, 13 năm trước đó, PGS.TS Đỗ Hồng Quân đã nhận xét rằng nếu nền âm nhạc chỉ thấy nhạc pop thống lĩnh thì nó sẽ phát triển què quặt và không thể đại diện và phản ánh đúng diện mạo âm nhạc đất nước.
Mặc dù hiện nay có sự đa dạng trong âm nhạc Việt, nhưng vẫn còn nhiều hạn chế đối với sự đa dạng của các dòng nhạc mang tính học thuật cao. Ở “Grammy Việt Nam” – Cống Hiến 2023, các sản phẩm của các nghệ sĩ trẻ như Bên Trên Tầng Lầu (Tăng Duy Tân), Gieo Quẻ (Hoàng Thùy Linh),… đã thống lĩnh các hạng mục với tính xu hướng cao.
Phát ngôn trên cũng được sử dụng để nhắc nhở về những vấn đề luôn là “nỗi đau” của ngành âm nhạc Việt. Hiện tại, nhạc sĩ Võ Thiện Thanh cũng nhận thấy rằng, âm nhạc đương đại Việt Nam đang “mất cân bằng về hệ sinh thái”.
Ông cho rằng, sự cân bằng giữa các dòng nhạc, thể loại và phân khúc vẫn chưa đồng đều và rõ ràng. Điều này dễ thấy nhất khi nhìn vào các trang báo tin tức liên quan đến âm nhạc, vì nó chỉ tập trung vào những gì đang “trending” hay “hot” mà không đưa ra bức tranh đầy đủ về hệ sinh thái âm nhạc Việt Nam, bao gồm các thể loại như Pop, Jazz, Classic, Electronic, Soul & RnB, Nhạc dân gian…
Nhạc sĩ Ước Gì đã chia sẻ với báo Công An Nhân Dân rằng, dù vui mừng vì nhạc Việt được phổ biến rộng rãi, nhưng không nên tự mãn và coi thường giá trị thực sự của âm nhạc Việt Nam. Ông nhấn mạnh rằng âm nhạc chuyên nghiệp không đơn giản vậy đâu và trích dẫn những ví dụ như ‘Gangnam Style’ hay ‘Lambada’ để minh chứng.
Mặt khác, nhiều khán giả cảm thấy thất vọng khi những ca khúc hoành tráng, thiếu giá trị nghệ thuật của các “ca sĩ không biết hát” như Chi Pu cũng có thể trở nên phổ biến. Thậm chí, những bài hát có phần lời vô nghĩa và bị xem là sáo rỗng cũng từng được trao giải thưởng âm nhạc uy tín tại Việt Nam.
Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân cũng chia sẻ với báo Công An Nhân Dân rằng, một trong những nguyên nhân của tình trạng này là do âm nhạc cũng đang bị cuốn vào vòng xoáy của kinh tế thị trường. Các nền tảng âm nhạc trực tuyến và các sân chơi âm nhạc trực tiếp đã biến âm nhạc thành các sản phẩm giải trí đơn thuần, giảm tính giáo dục và thẩm mỹ.
Tình trạng này ảnh hưởng đến các chủ thể sáng tạo, như nhạc sĩ, ca sĩ, đạo diễn âm nhạc và nhà sản xuất, dẫn đến tình trạng giảm chất lượng, sự nghiệp dư hóa và lệch chuẩn.
