Bộ Tài chính Mỹ tiếp tục cảnh báo rằng nếu không tăng trần nợ công, chính phủ có thể không thanh toán được các khoản nợ đến hạn sau ngày 1/6.
Nợ công làm đổ vỡ thị trường tài chính Mỹ, Politico cảnh báo.
Tháng trước, Hạ viện Mỹ đã thông qua một dự luật tăng trần nợ công, nhưng những điều khoản của nó bị Nhà Trắng từ chối. Quan chức của ông Biden cho rằng dự luật này sẽ gây căng thẳng cho nền kinh tế và thất bại trong việc bảo đảm việc làm.
Tuy nhiên, giờ đây Nhà Trắng có thể đồng ý cắt giảm chi tiêu để đạt được sự nhượng bộ từ đảng Cộng hòa trước thời điểm “X-date” – thời điểm Bộ Tài chính không còn tiền. Thêm vào đó, thị trường tài chính đang đối mặt với bất ổn do tăng lãi suất và sự không hài lòng với nền kinh tế.
Mike Reynolds, Phó chủ tịch chiến lược đầu tư tại Glenmede, đồng tình với khả năng Nhà Trắng chấp nhận cắt giảm chi tiêu để đạt thỏa thuận. Tuy nhiên, điều này có thể gây ra “biến động” trên thị trường chứng khoán.
Jenny Johnson, Chủ tịch kiêm CEO của quỹ tương hỗ Franklin Templeton, thể hiện sự không chắc chắn về phản ứng của thị trường tài chính. Tuy nhiên, bà thừa nhận rằng đã chán nản với hàng loạt sự kiện bất lợi trong những tháng qua.
“Bất mãn này làm cho chúng ta cảm thấy xấu hổ vì là một quốc gia”, bà nhận xét. Mặc dù tin rằng các nhà chính sách sẽ đạt được thỏa thuận nâng trần nợ công đúng hạn và Mỹ sẽ vẫn giữ được sự ưu thế trên thị trường tài chính, nhưng bà nói rằng các cuộc khủng hoảng liên tiếp đang “làm hao mòn” lòng tin của các nhà đầu tư.
Trong quá khứ, thị trường chứng khoán Mỹ đã trải qua sự giảm sút mạnh mẽ khi Mỹ đối mặt với nguy cơ vỡ nợ. Vào năm 2011, chỉ trong vòng chưa đầy một tuần trước X-date, các chỉ số chính giảm 20%. Lần này, Moody’s Analytics ước tính rằng giá cổ phiếu có thể giảm khoảng 20%.
Hiện nay, bối cảnh kinh tế đang phức tạp, làm tạo ra khó khăn cho ông Biden và đảng Cộng hòa trong quá trình đàm phán. Đồng thời, điều này cũng tiềm ẩn nguy cơ làm giảm niềm tin của công chúng vào khả năng quản lý nền kinh tế từ phía Nhà Trắng.
Sau loạt vụ phá sản của một số ngân hàng khu vực, cộng đồng và tổ chức tài chính trung bình đang rút lui khỏi thị trường tín dụng. Niềm tin của người tiêu dùng đang suy giảm. Thậm chí dữ liệu thẻ ngân hàng cho thấy xu hướng thắt chặt chi tiêu.
Trong khi đó, lạm phát dai dẳng đã khiến Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) báo hiệu rằng họ khó có thể cắt giảm lãi suất cho đến khi có đủ tự tin rằng tình hình tăng giá đã được kiểm soát. Khả năng suy thoái kinh tế cũng sẽ ảnh hưởng đến cách thị trường tài chính đón nhận bất kỳ thỏa thuận nào mà Biden và McCarthy đưa ra.
Mặc dù dự luật trần nợ công của đảng Cộng hòa hứa hẹn mang đến những cải cách trong lĩnh vực năng lượng và các thay đổi khác để khích lệ thị trường, nhưng nó cũng bao gồm các khoản cắt giảm chi tiêu lớn có thể khiến các nhà giao dịch tài chính hoảng sợ nếu tình hình kinh tế tồi tệ hơn.
Vào năm 2011, sau khi Tổng thống Barack Obama và các thành viên của đảng Cộng hòa đạt được thỏa thuận chỉ hai ngày trước X-date, diễn biến thị trường đã có những phản ứng đáng chú ý. “Điều này có vẻ như một sự nghịch lý, nhưng S&P 500 đã giảm sau khi trần nợ công mới được thông qua vào năm 2011”, nhấn mạnh Mike Reynolds.
Hai ngày sau khi ông Obama ký dự luật trần nợ công mới đó, thị trường chứng khoán Mỹ đã ghi nhận mức giảm lớn nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính. Điều này là do các nhà đầu tư lo ngại rằng việc cắt giảm chi tiêu để đạt được thỏa thuận sẽ ảnh hưởng đến một nền kinh tế đang gặp khó khăn.
Vào ngày 5/8/2011, S&P đã đưa ra một quyết định lịch sử bằng việc hạ mức đánh giá tín nhiệm trái phiếu chính phủ Mỹ, gây ra sự sụt giảm của thị trường chứng khoán. Các chỉ số chính của thị trường không hồi phục cho đến năm sau đó, tức năm 2012.
Do đó, ngay cả khi quốc hội và Nhà Trắng đạt được thỏa thuận về mức trần nợ công mới trước ngày 1/6, vẫn tồn tại khả năng trái phiếu chính phủ Mỹ bị giảm mức đánh giá tín nhiệm. Richard Bernstein, CEO của Richard Bernstein Advisors và cựu chiến lược gia trưởng đầu tư tại Merrill Lynch, cho rằng khả năng này là 50%.
“Chỉ còn hai tuần nữa là đến X-date. Chúng ta cần tăng mức trần nợ ngay bây giờ và tránh một thảm họa kinh tế”, hạ nghị sĩ Brendan Boyle, đảng viên Dân chủ đứng đầu trong Ủy ban Ngân sách của Hạ viện, nhấn mạnh.
Tuy vậy, vẫn có những niềm tin vào khả năng vượt qua khó khăn của cuộc khủng hoảng trần nợ công lần này. Theo Wall Street Journal, nền kinh tế Mỹ có tiềm năng phục hồi tốt hơn nhiều so với sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu. Tỷ lệ thất nghiệp chỉ thấp hơn một phần nhỏ so với năm 2011. Các hộ gia đình và doanh nghiệp có lượng tiền mặt dồi dào từ khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) bắt đầu tăng lãi suất vào năm trước, điều này giúp họ có một phần dự trữ vững chắc để đối phó với rủi ro khi lãi suất tăng.
Tuy đảng Cộng hòa đã thuyết phục Nhà Trắng về việc cắt giảm chi tiêu, tuy nhiên, Joe Brusuelas, Kinh tế trưởng của RSM US, cho rằng họ có thể thay đổi quan điểm nếu một cuộc suy thoái ảnh hưởng đến các địa phương mà họ kiểm soát.
Ngay cả khi có các hạn chế về chi tiêu mới, cách thương lượng hiện tại giữa Nhà Trắng và quốc hội cho thấy rằng bất kỳ hạn chế nào được áp đặt cũng sẽ không bị ràng buộc trước những nhu cầu phát sinh trong tình hình suy thoái, như Joe nhấn mạnh.
