Ở tuổi 64, Giám đốc Nguyễn Văn Trí vẫn tự tin điều chỉnh những dàn thiết bị cơ khí chính xác trị giá hàng chục tỷ đồng tại một xưởng cơ khí ở quận 7, TP.HCM. Xưởng cơ khí này đã từng sản xuất hàng trăm triệu chiếc khuôn đúc cho bàn chải Colgate, đưa sản phẩm này ra thị trường toàn cầu.
Công ty TNHH Lập Phúc không chỉ chuyên sản xuất khuôn đúc cho bàn chải, mà còn đặc biệt làm việc trong lĩnh vực cơ khí chính xác và chế tạo khuôn mẫu cho nhiều sản phẩm khác nhau của các thương hiệu nổi tiếng như Tesla, GM (General Motors), Suzuki, Panasonic, Sanyo…
Ở tuổi 64, Tổng giám đốc Công ty TNHH Lập Phúc, ông Nguyễn Văn Trí, vẫn mạnh mẽ và tự tin trong việc điều chỉnh dàn thiết bị cơ khí chính xác trị giá hàng chục tỷ đồng/máy tại xưởng sản xuất ở quận 7, TP.HCM. Ông không bị mệt mỏi, ánh mắt của ông phản ánh sự đam mê mãnh liệt đối với nghề. Ông làm việc tại xưởng mỗi ngày, quan sát và hướng dẫn các thợ cơ khí theo yêu cầu.
Hơn 30 năm trước, ông Trí đã làm việc tại Công ty Máy nông nghiệp miền Nam (Vikino), một trong những công ty cơ khí hàng đầu ở khu vực phía Nam vào thời điểm đó. Trong thời gian làm việc ở đó, ông đã học được cách làm việc tỉ mỉ từ người Nhật. Ngoài ra, ông cũng chủ động tự học từ sách vở để tích lũy kiến thức. Từ một thợ kỹ thuật, ông đã được bổ nhiệm lên vị trí quản đốc xưởng sản xuất của công ty.
Năm 1994, khi Công ty Vikino tiến hành cải cách tổ chức, ông Trí tự nguyện xin nghỉ việc, để nhường chỗ cho thế hệ trẻ và quyết định bắt đầu một sự nghiệp mới ở tuổi 35. Với kiến thức đã tích lũy trong lĩnh vực cơ khí, ông Trí chọn làm công việc liên quan đến khuôn mẫu.
Tuy nhiên, ông nhận thấy rằng kinh nghiệm không đủ, và cần sử dụng các máy công nghệ cao để nâng cao tính cạnh tranh và áp dụng vào quá trình sản xuất. Ông nhận thức rằng công nghệ cao chính là trái tim của ngành cơ khí chính xác. Vì vậy, ngay từ khi thành lập công ty, ông đã đến Đài Loan (Trung Quốc) để mua một máy phay cắt CNC tiên tiến để sử dụng. Đó là một trong những máy phay hiện đại nhất tại Việt Nam vào thời điểm đó, giúp các thợ cơ khí hiểu về kỹ thuật số, đo lường và cắt chính xác trong không gian ba chiều.
Để sở hữu máy phay đó, ông đã phải vay mượn rất nhiều tiền từ gia đình và bạn bè. Ông thậm chí đã quyết định bán căn nhà rộng 80m2 tại đường Hòa Hưng, quận 10 để có đủ tiền để mua máy. “Tính ra, tiền từ việc bán căn nhà cũng chỉ đủ để mua được 1/4 chiếc máy. Tuy nhiên, nếu không đầu tư số tiền lớn đó, công ty không thể tiến bộ như ngày hôm nay,” ông chia sẻ.
Để sản phẩm đáp ứng và được chấp nhận trong chuỗi giá trị toàn cầu của các tập đoàn lớn tại châu Âu và Mỹ, đó là một hành trình nỗ lực không chỉ của Tổng giám đốc và đồng nghiệp tại Công ty Lập Phúc, mà còn của tất cả mọi người.
Một trong những đối tác lớn đầu tiên của công ty là Colgate-Palmolive, một tập đoàn đa quốc gia có trụ sở tại Mỹ. Cách đây 13 năm, Colgate đã đặt ra những tiêu chuẩn rất cao cho việc sản xuất bàn chải. Hãy nhìn kỹ một chiếc bàn chải khi bạn cầm trên tay. Ít ai biết rằng, chiếc bàn chải đó được tạo thành từ hai phần ghép lại với nhau. Đường nối giữa hai phần ghép là một rãnh mỏng hơn cả sợi tóc, kéo dài từ tay cầm bàn chải đến đầu bàn chải, và nó gần như không thể nhìn thấy.
Đối tác đã đặt ra yêu cầu rằng vùng xung quanh đầu bàn chải Colgate phải được hoàn thiện mịn màng, rãnh mỏng không được có bất kỳ gợn sóng nào, không có đường viền sắc nét, và không gây tổn thương cho người dùng khi sử dụng bàn chải trong miệng. Yêu cầu này nhằm đảm bảo an toàn và sức khỏe cho người tiêu dùng.
Đối với yêu cầu khó khăn như vậy, ông Trí chia sẻ rằng công ty phải chế tạo hai nửa khuôn mẫu để đúc bàn chải, nhằm đảm bảo rằng khi ghép lại, không có sự chênh lệch, và độ chính xác gần như hoàn hảo, không để lộ đường ranh giữa hai phần ghép trên sản phẩm cuối cùng.
Ngoài ra, Colgate cũng yêu cầu Công ty Lập Phúc chế tạo khuôn để ép ra 24 chiếc bàn chải cùng một lúc. Việc làm một khuôn chính xác đã khó, giờ đây công ty phải tạo ra 24 khuôn để đảm bảo sự chính xác trong quá trình dập ép sản phẩm.
Để giải quyết vấn đề này, mỗi khi tạo ra một khuôn đúc bàn chải mới, các thợ phải sử dụng kính hiển vi để kiểm tra lỗi trên khuôn hàng trăm lần tại nhà máy, trước khi gửi cho đối tác Mỹ kiểm tra. Nếu chưa đạt yêu cầu, đối tác sẽ trả lại hàng và yêu cầu chỉnh sửa, điều này là chuyện bình thường.
Sau một năm công việc đầy khó khăn, cuối cùng, công ty của ông Trí đã thành công trong việc tạo ra khuôn mẫu sản phẩm đáp ứng được sự hài lòng của khách hàng. Nhiều đơn vị cơ khí đã tham gia sản xuất khuôn bàn chải cho Colgate nhưng đã bỏ cuộc giữa chừng. 13 năm trước, Lập Phúc là doanh nghiệp duy nhất tại Việt Nam thành công trong dự án này. Từ những khuôn mẫu chính xác đó, Công ty Colgate-Palmolive Việt Nam tại Khu công nghiệp Mỹ Phước III (Bình Dương) đã sản xuất khoảng 250 triệu sản phẩm bàn chải mỗi năm, xuất đi toàn cầu.
Sau thành công của dự án với Colgate, các khách hàng Mỹ đã tự giới thiệu lẫn nhau về một đơn vị chuyên gia công cơ khí chính xác tại Việt Nam. Từ đó, Công ty Lập Phúc dần dần tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu của các thương hiệu như Suzuki, Panasonic, Sanyo và Omron… Khoảng 4 năm trước, công ty đã bắt đầu làm khuôn mẫu chính xác cho các hãng xe nổi tiếng như Tesla, GM (General Motors).
“Trên ô tô có nhiều chi tiết phức tạp, đối tác thường giao những phần khó như khuôn giảm chấn, hộp đựng pin xe điện… Khuôn phải được chế tạo đúng theo kỹ thuật, nếu không, khi ép sản phẩm ra, xe chỉ cần chạy vài giờ là bị nứt. Ngoài ra, các chi tiết cần được tính toán để chịu được thời tiết khắc nghiệt, và có những khuôn chi tiết cần độ chính xác cao nhưng kích thước lại lớn hơn con người”, ông Trí, Tổng giám đốc, chia sẻ.
Đối với các sản phẩm mà công ty đã chế tạo, ông Trí cho biết mỗi khuôn mẫu chính xác đều có độ khó riêng, và công ty thích nhận làm các chi tiết khó, bởi vì nó mang lại hiệu quả kinh tế cao. Bên cạnh đó, độ khó càng cao, càng tạo thêm sự thú vị cho các kỹ sư trong ngành cơ khí và đồng thời nhận được sự tôn trọng từ khách hàng.
Ông Trí đưa ra ví dụ, đối tác Mỹ đã theo dõi Công ty Lập Phúc trong suốt 8 năm. Hàng năm, họ gửi đại diện đến thăm nhà máy để theo dõi tiến bộ của doanh nghiệp Việt Nam trước khi quyết định đặt hàng.
Một trong những chi tiết cụ thể là khung nhựa tròn trên miệng lồng inox của máy giặt Whirlpool, có nhiệm vụ giữ cân bằng cho máy khi xoay lồng trong quá trình li tâm nước. Nếu khuôn không được làm chuẩn, máy giặt sẽ rung lên khi hoạt động. Đây là một chi tiết khuôn có độ khó cao. Dự án này thuộc sở hữu của Tập đoàn thiết bị gia dụng Whirlpool (Mỹ), với 5 mẫu khuôn. Đối tác trung gian là Tập đoàn A1 (một đơn vị nổi tiếng chuyên về cơ khí chính xác, có trụ sở tại Mỹ), đã đặt Công ty Lập Phúc chịu trách nhiệm sản xuất 4 sản phẩm, trong khi họ tự làm 1 sản phẩm.
Ban đầu, phía Mỹ không tin tưởng rằng công ty Việt Nam có thể hoàn thành nhiệm vụ. Khi ông Trí đến gặp đối tác, lãnh đạo của họ chỉ giao tiếp ngắn gọn, bắt tay rồi rời đi. Tuy nhiên, sau 5 năm, khi Công ty Lập Phúc đã sản xuất thành công 4 khuôn linh kiện máy giặt Whirlpool đạt yêu cầu, ông Trí quay trở lại Tập đoàn A1 để tiếp tục hợp tác. Lãnh đạo của đối tác lúc này đã có thái độ hoàn toàn khác. Họ ôm ông Trí và xem ông như “đồng nghiệp” với sự tôn trọng cao. Công ty Lập Phúc đã giúp đối tác trung gian đạt được đơn hàng của chuỗi sản xuất toàn cầu.
“Trong suốt 30 năm qua, chúng tôi không may mắn khi giành được các hợp đồng,” ông Trí khẳng định và cũng nhấn mạnh rằng một phần thành công này đến từ việc doanh nghiệp phải tái đầu tư một số tiền lớn vào trang thiết bị và máy móc cơ khí.
Ông Trí nêu rõ hướng đi của doanh nghiệp trong tương lai là trở thành đơn vị gia công cho các tập đoàn cơ khí lớn trên toàn cầu. Cụ thể, Công ty Lập Phúc sẽ đóng vai trò là xưởng khuôn đúc chủ lực và chuyên gia công quốc tế, cung cấp sản phẩm cơ khí chính xác.
Hiện tại, hợp đồng của công ty được thực hiện thông qua các tập đoàn cơ khí quốc tế làm trung gian, chủ yếu là từ Mỹ. Ông Trí đánh giá rằng lĩnh vực cơ khí chính xác ở Mỹ đang không có thế hệ kế tục. 100% công ty khuôn mẫu ở Mỹ đều từ người di cư Đức, và các công ty này đã tồn tại trong 2-3 thế hệ, nhưng các thợ lành nghề đã đến tuổi nghỉ hưu. Hiện tại, thanh niên Mỹ không có hứng thú tiếp tục nghề cơ khí vất vả như vậy.
Do đó, tập đoàn cơ khí Mỹ sẽ chủ yếu nhận việc và sau đó giao cho các công ty gia công như Lập Phúc để thực hiện sản xuất. Trong tương lai, các doanh nghiệp cơ khí ở Mỹ sẽ trở thành những tổng đại lý bảo hành sản phẩm quốc tế. Với hình thức hợp tác này, ngay cả trong thời gian đại dịch, đơn hàng vẫn ổn định và Công ty Lập Phúc với 220 nhân sự không bao giờ thiếu việc làm. Đồng thời, thông qua việc hợp tác qua trung gian, công ty cơ khí Việt Nam không phải đối mặt trực tiếp với sự cạnh tranh từ các doanh nghiệp cơ khí nội địa Mỹ hay quốc tế.
